اجرای پروژههای عمرانی و همچنین ایجاد زیر ساختهای مختلف در حوزه راه سازی و ساختمان سازی مستلزم در اختیار داشتن تجهیزات زیادی هستند. این تجهیزات زیرسازی که با نام ماشین آلات عمرانی میشناسیم در جریان انجام کار و یا اتفاقهایی ممکن است خسارات زیادی به آنها وارد شود به همین دلیل ما در این یاداشت به ارزیابی این تجهیزات که بسیار زیاد هستند میپردازیم.
ماشین آلات عمرانی عمده تجهیزاتی هستند که برای اهدافی چون ساخت و ساز و بهره برداری از انواع منابع به کار می روند. ممکن است به علت های مختلفی این ماشین آلات دچار عیب و نقص شوند و خساراتی به این تجهیزات وارد شود. ارزیابی این خسارات توسط کارشناس انجام می شود. نوع نقص این تجهیزات با یکدیگر متفاوت است.
انواع ماشین آلات عمرانی با توجه به نوع کاربردشان دسته بندی می شوند. ماشین آلات عمرانی عموما به سه دسته سنگین، نیمه سنگین و سبک تقسیم می شود. این ماشین آلات هر کدام به صورت خاص کاربرد دارند. برخی از این تجهیزات تولید داخل و برخی از آنها تولیدات خارج است. بنابراین بررسی خسارت آنها به دقت بالا نیاز دارد. بولدزر، غلتک، بچینگ، لودر، گردیر، بیل، تجهیزات حفر، بالابرها از نمونههای مورد ارزیابی هستند.
خسارات وارده بر ماشین آلات عمرانی
ماشین آلات عمرانی که در حین کار دچار نقص فنی می شوند عمدتا خساراتی را به کار و خساراتی از جمله هزینه تعمیر و نگهداری را متحمل می شوند. تجهیزات عمرانی معمولا دچار سوختگی، شکستگی، پارگی و غیره می شوند. برای تعمیر و نگهداری این تجهیزات نیاز است تا میزان بودجه مناسب تعیین شده و به ثبت حسابداری برسد و تشریفات رسمی در خصوص آن به انجام برسد. حال میزان این بودجه و میزان کل خسارت توسط کارشناس رسمی دادگستری برق ماشین و کارخانجات تعیین می شود. در مجموعه های عمرانی معمولا نوع خسارت نیز به تایید کارشناس می رسد.
تعیین نوع خسارت ماشین آلات عمرانی
با توجه به اینکه امروزه ممکن است به دلایل مختلف نقص فنی، عدم تسلط کارکنان به نحوه استفاده از دستگاه، عدم استفاده از روش صحیح و استاندارد در کارایی مناسب دستگاه ها ممکن است خساراتی به آنها وارد شود. بررسی علل وارد شدن خسارت به این تجهیزات توسط کارشناس انجام می شود. کارشناس در بررسی نقص دستگاه ها از روش هایی چون بررسی آمار های مربوط به خرابی دستگاه و تجهیزات، بررسی انواع نقص های فنی دستگاه های جدید و قدیم استفاده می کند. در بسیاری از این موارد ممکن است ارزیابی ماشین آلات ساختمانی همزمان با ارزیابی میزان خسارت به پروژههای عمرانی نیز باشد. برای مثال فرض کنید که روند ساخت یک جاده و یا ساختمان به وسیله ابزارهایی صورت گیرد که کیفیت لازم را نداشته و طرق مختلف به پروژههای عمرانی و شهری خسارت وارد کند به همین دلیل نیز کارشناس رسمی دادگستری رشته معماری و شهرسازی به ارزیابی خسارات در این زمینه میپردازد.
مسائل مختلف و متعددی میتوانند به تجهیزات و ماشین آلات موجود در کارخانهها خسارت وارد کنند. آتشسوزی، نوسانات برقی، بلایای طبیعی از قبیل سیل، زلزله و مواردی از این قبیل همگی موجب خسارت هستند و یا در موراد زیادی عوامل انسانی باعث خسارت رساندن به بخش و یا مجموعه ای از تجهیزات شدهاند. کارشناس رسمی دادگستری برق ماشین و تاسیسات کارخانجات وظیفه ارزیابی میزان خسارت وارده در کارخانجات را بر عهده دارد.
بیمههای مهندسی و بسیاری از بیمهها معمولا خسارت ناشی از سوانح مختلف بر تجهیزات موجود در صنایع مختلف و در کارخانجات را میپردازند. برای انجام امور پرداخت خسارات نیاز است تا ارزیابی دقیقی از میزان خسارت وارده بر تجهیزات مختلف صورت گیرد. این ارزیابی حداقل دو جنبه دارد یک تعیین درصد خسارت به تاسیسات و تجهیزات با انجام تفکیک و دسته بندی مشخص و دیگری تعیین ریالی میزان خسارت وارده بر آن. کارشناس دادگستری برق ماشین و تاسیسات کارخانجات در انجام ارزیابی خود هر دو موضوع را در نظر میگیرد. که در ادامه بیشتر آن را توضیح خواهیم داد.
در کارخانجات از تاسیسات مختلفی استفاده میشود. استفاده از انواع ماشین آلات جهت حمل و نقل، دستگاههای تولیدی، دستگاههای بسته بندی، تجهیزات تبدیلی و موراد اینچنینی که با توجه به کاربرد کارخانجات مختلف متفاوت است. بلافاصله بعد از گزارش خسارت باید نسبت به اعلام خسارت اقدام کرد اما پرداخت هزینههای آن مستلزم تهیه گزارشی کامل و معتبر از میزان خسارت وارده است.
معمولا فرم تعیین و ارزیابی خسارت برای بخشهای مختلف طراحی شده است و یا به صورت خاص در اختیار کارشناسان قرار گرفته است. در انجام امر ارزیابی ابتدا نوع خسارت وارده مشخص میشود برای مثال ممکن است خسارت بر اثر آتش سوزی و یا صاعقه باشد و یا بر اثر نوسانات و اتصالات برقی رخ داده باشد. همچنین ممکن است عوامل انسانی به صورت عمد یا غیر عمد در بروز خسارت نقش داشته باشند که کارشناس رسمی برق ماشین و تاسیسات کارخانجات آن را به طور دقیق مشخص مینماید.
سپس کارشناس لیست کاملی از تجهیزات و همچنین تاسیساتی که مورد خسارت واقع شده است را مشخص مینماید و میزان خسارت وارده بر هریک را به صورت تفکیک شده ارزیابی میکند. مثلا ممکن است از بین رفتن بخشی از یک توربین آن را کاملا ناکارآمد کرده باشد بنابراین به طور کامل خسارت دیده است.
کارشناس برق ماشین و تاسیسات کارخانجات در مرحله پایانی اقدام به برآورد ارزش تجهیزات و تاسیسات خسارت دیده میکند. در این مرحله در واقع قیمت واقعی هر یک از تجهیزات مشخص میشود تا میزان دقیق خسارت برای جبران و یا ارائه به نهادهای مربوطه اعلام شود.
با توجه به این که سالانه تعداد زیادی از حوادث در کارخانجات ما به دلایل گوناگون بروز میکند و ممکن است مسائل حقوقی متعددی نیز برای تعیین میزان خسارت و یا حتی تعیین عامل خسارت ایجاد شود، کارشناسان ما در این حوزه به صورت رسمی اقدام به تهیه گزارشات معتبر در خصوص علل و میزان خسارت می نمایند.
انرژی یکی از موضوعات مهم و اساسی در صنعت استافراد زیادی در حوزه ایجاد، تولید، خرید و فروش و انتقال برق به صورت حقیقی و حقوقی فعالیت میکنند. از همین رو موضوعاتی حول برق در صنعت و چگونگی تخصیص برق و حق الامتیازهای انرژی و همچنین دریافت پروانه و مجوزهای لازم در این خصوص شکل گرفته است. در این یادداشت به کمک کارشناس رسمی دادگستری برق ماشین و تاسیسات کارخانجات به بررسی تعیین این حق الامتیازها، تعیین کارمزد، حق الامتیاز پروانه و کارمزد پروانه میپردازیم.
منظور از حق الامتیاز پروانه، هزینهای است که بابت صدور پروانه استفاده از انرژی در صنعت برق پرداخته میشود. افراد حقیقی و حقوقی که در صنعت برق به صورت خصوصی اقدام به فعالیت در خصوص خرید، فروش، انتقال و توزیع برق مینمایند باید با توجه به دستورالعملهای پرداخت حق الامتیازها اقدام به پرداخت هزینهها به صورت الکترونیکی کنند.
کارشناس دادگستری برق در تعیین میزان حق الامتیاز هر شخص و یا شرکت اقدام به بررسی ترازنامه، میزان سود و زیان و گردش حساب شرکتها مینماید. افراد و یا شرکتهایی که وارد این حوزه میشوند در سال نخست از پرداخت حق الامتیاز پروانه معاف هستند اما در سالهای بعد باید گزارش دقیق و اطلاعات معتبر در خصوص گزارشهای مجموع عمومی و صورتحسابهای خود را در اختیار کارشناسان قرار دهند.
حق الامتیاز پروانه متفاوت با کارمزد پروانه است و متقاضیان باید این کارمزد را به صورت یکجا به وزارت نیرو بپردازند. در واقع کارمزد پروانه در موارد خاص پرداخته میشود. یا برای صدور مجوز، یا برای اصلاح آن و یا برای انجام بازرسیهای مختلف در خصوص پروانه فعالیت و استفاده از انرژی. تعیین میزان هزینه این مورد نیز بر اساس گزارش کارشناس برق و همچنین درخواستهای متقاضی صورت میگیرد.
فرمول محاسبه حق الامتیاز پروانه در واقع تابعی از میزان درآمدی که شرکتها از طریق پروانه کسب کردهاند و درآمد مورد انتظار وزارت نیرو از پروانههایی که صادر کرده است میباشد. کارشناس رسمی برق با توجه به فرمولهایی که نسبت این توابع را مشخص مینماید اقدام به تعیین دقیق حق الامتیاز میکند.
اما تعیین حق الامتیاز انرژی مستلزم دریافت گزارش روشنی از میزان سود و درآمد شرکتهاست. بعضی از شرکتها دارای پروانههای متعددی هستند و یا در همان کار منابع درآمد دیگری هم دارند که به صورت خاص باید در تعیین حق الامتیاز اثر داده شود. اما در نظر نگرفتن و یا پنهان کردن این موضوع ممکن است باعث ایجاد پرونده برای متخلف و یا سلب و ابطال پروانه شود.
مبالغ و هزینه کارمزد پروانهها نیز بستگی به نوع استفاده و نوع فعالیت شرکتها دارد. بهرهبرداری، انتقال، توزیع، نگهداری، تجارت، صادرات، واردات و احداث هر کدام هزینه مشخصی دارند. همچنین بر اساس میزان تولید و یا انتقال مبالغ کارمزد نیز تغییر میکند.
در سالهای اخیر توجه بیشتری به حق الامتیازهای انرژی و همچنین پرداخت و تعیین دقیق کارمزدها شده است و جریمههایی نیز برای تخلفات احتمالی و دیرکرد در نظر گرفته شده است. برای محاسبه دقیق میزان حق الامتیازها و یا مشاوره در خصوص آن میتوانید با کارشناس رسمی برق تماس حاصل فرمائید. کارشناسان ما در همه نقاط کشور آماده ارائه خدمات در این خصوص میباشند.
یکی از اساسی ترین موضوعاتی که در حال حاضر در خصوص کارخانجات و شرکتهای مختلف وجود دارد تجدید ارزیابی داراییهای است. تجدید ارزیابی یکی بهترین راههای ممکن برای افزایش سرمایه و جلوگیری از ورشکستگی شرکتهاست. دارایی شرکتها در طول زمان به دلایل مختلف ارزش بیشتری پیدا میکنند. در اروپا معمولا شرکتها بر اساس نرخ تورم و همچنین تغییر در قیمتها برای شفاف کردن داراییهای خود از یک سو و از سوی دیگر برای مشخص کردن میزان مالیاتشان ملزم به تجدید ارزیابی هستند.
در کشور ما نیز به نظر این تجدید ارزیابی بسیار ضروری است. داراییها و تاسیساتی که در گذشته ممکن است ارزش بسیار کمی برای آنها تعیین شده باشد در حال حاضر با تغییراتی روبرو شده که میتواند هم زمینه اعتباری برای شرکت باشد و هم آنها را از شمول ماده 141 قانون تجارت خارج کند. تجدید ارزیابی جهت مشخص کردن میزان داراییها بر عهده کارشناس رسمی دادگستری برق ماشین و تاسیسات کارخانجات است.
بر اساس ماده 141 قانون تجارت در صورتی که یک شرکت دچار ورشکستگی و یا زیان شود به طوری که بیش از 50 درصد سرمایه خود را از دست بدهد باید نسبت به تشکیل مجمع عمومی و ابقاء و انحلال شرکت اقدام کند و در صورتی که تصمیم بر ابقاء باشد به میزان زیان کاهش سرمایه دهد. اما زیان دهی شرکتها و یا ورشکستگی آنها ارتباط مستقیمی با تورم و تغییر قیمتها دارد که همانطور که عنوان کردیم این متغیرها بر ارزش شرکتها و کارخانجات تاثیر زیادی دارد به همین دلیل میتوان از راه تجدید ارزیابی توسط کارشناس رسمی تاسیسات کارخانجات جهت افزایش سرمایه و یا جلوگیری از کاهش سرمایه اقدام نمود.
تجدید ارزیابی در اموال غیر منقول صورت میگیرد. این اموال میتوانند کارگاهها، کارخانجات، تاسیسات، زمین، املاک، و یا اموال منقولی مانند تجهیزات هم باشد. اما در انجام ارزیابی و طی پروسه تجدید ارزیابی مشکلات زیادی بروز میکند. گاهی ممکن است تجدید ارزیابی ها بر اساس واقعیت نباشد و از سوی دیگر ممکن است اموالی که قابل ارزیابی در تعیین ارزش نهایی هستند در نظر گرفته نشود.
بنابراین اولین مسئله در تجدید ارزیابی چگونگی قیمت گذاری است. برای مثال این که تاسیسات برقی یک کارخانه که در طی سالهای مختلف مورد استفاده بوده را چگونه باید قیمت گذاری کرد و یا اگر نرخی برای قیمت دستگاه وجود نداشته باشد، چگونه میتوان به درستی ارزش آن را تعیین کرد که با شبهاتی در خصوص ارائه آمارهای اشتباه و لغو افزایش سرمایه و غیره مواجه نشد.
در کنار این مشکلات تعیین ارزش واقعی املاک مربوط به شرکت ها و توسعههایی که ممکن است اتفاق افتاده باشد نیز اهمیت زیادی دارد. برای مثال ممکن است بعد از گذشت ده سال از ثبت شرکت زمینها و املاک مربوط به آن کاربری جدیدی پیدا کرده باشند و یا به دلیل توسعهای که ایجاد شده محل ارزشمندتر از پیش شده باشد.
کارشناس دادگستری تاسیسات کارخانجات در روند تعیین و تجدید ارزیابی ارزش کالا و تاسیسات در بازار، میزان استهلاک، ارزش افزوده، موقعیتهای جدیدی که برای املاک ایجاد شده و امور مختلفی که ممکن است دغدغه شرکتها باشد مانند میزان مالیات، تجدید ارزیابی و یا افزودن داراییهای نامشهود و غیره را نیز در نظر دارد. در تجدید ارزیابی دو دغدغه مهم وجود دارد اول این که ارزش دارائیها به درستی و با دقت تعیین شوند که مشکل قانونی به وجود نیاید و از سوی دیگر شرکت بتواند افزایش سرمایه دهد و یا از بحران خارج شود و دغدغه دیگر مربوط به مالیات است که ارزش مازاد احتمالی شرکت به چه شیوهای مشمول مالیات میشود.
در خصوص انجام فرآیندهای قانونی کارشناس تاسیسات کارخانجات حداقل چند شاخص را در نظر میگیرد؛ اولا تجدید ارزیابی را بر اساس قیمت های واقعی موجود در بازار انجام میدهد. برای تهیه گزارشات به مدارک و مستندات معتبر میپردازد و به صورت حضوری اقدام به ارزیابی مینماید.
نکته دیگری که کارشناسان این حوزه در نظر دارند در خصوص داراییهای نامشهود است. برای مثال حق الامتیازها و یا حق تاسیس و پروانهها و مجوزهایی که شرکت در اختیار دارد و یا احتمالا موفقیتهایی که باعث افزایش ارزش شرکتها شدهاند همگی به صورت مستند و کمی در تجدید ارزیابی لحاظ میشوند.
البته در تجدید ارزیابی موراد ممنوعهای هم وجود دارد که ممکن است توسط شرکتها و یا در فرآیند تجدید ارزیابی در نظر گرفته شوند که باعث ابطال آن میشود مانند محاسبه ارزش سرقفلیها و مورادی از این قبیل.
از آن جا که انجام تجدید ارزیابی مستلزم دقت و درک جزئیات زیادی است کارشناسان ما در این حوزه برای تعیین ارزیابی به صورت گروهی فعالیت میکنند. در فرآیند تجدید ارزیابی ممکن است داراییهای مختلف و متنوعی نیاز به ارزیابی داشته باشند که همگی توسط یک کارشناس مشخص نشود، به همین دلیل علاوه بر کارشناس رسمی دادگستری برق ماشین و تاسیسات کارخانجات که بخش زیادی از امور را بر عهده دارد از کارشناسان امور مالیاتی و ساختمان و یا بسته به نوع شرکتها از کارشناسان متخصص سایر حوزهها نیز استفاده خواهد شد.
کارشناسان ما که سالها به صورت رسمی و حرفهای در این حوزه فعالیت نموده اند آماده ارائه خدمات در خصوص تجدید ارزیابی و مشاوره جهت تعیین لیست اموال قابل ارزیابی و طبقه بندی امول و اضافه نمودن داراییهای جدید و حضور در همه نقاط کشور برای انجام امور تجدید ارزیابی هستند.
سرمایهگذاری در بخشهای تولیدی همواره مستلزم تسهیلات و حمایتهایی از سوی نهادهای مختلف است. چه نهادهای خصوصی و چه سازمانهای دولت در صورتی برای طرحهای تولیدی و اقتصادی اقدام به سرمایه گذاری میکنند که طرح توجیهی مناسبی برای آن آماده شده باشد. از آن جا که انجام طرحهای توجیهی هم از لحاظ شکلی و هم از لحاظ محتوایی کاملا امر تخصصی هستند، کارشناس رسمی دادگستری برق ماشین و تاسیسات کارخانجات اقدام به تهیه آنها و مشورت در این خصوص میکند.
در یادداشت پیش رو در خصوص تهیه طرح توجیهی استاندارد، شاخصهای مهم در انجام طرحهای تولیدی و توجیهی و همچنین اساسی ترین نکاتی که در تنظیم این طرحها باید در نظر گرفته شود را به کمک کارشناس دادگستری برق ماشین و تاسیسات کارخانجات بررسی خواهیم نمود.
به طور کلی در هر توجیهی شش شاخص اساسی باید در نظر گرفته شود. هزینههایی که برای شروع سرمایه گذاری نیاز هستند. این هزینهها به منزله هزینههای ثابت هستند که در خصوص تامین مکان مورد نیاز برای ساخت کارگاه، کارخانه و یا شرکت و خرید تجهیزات مورد نیاز برای شروع کار است. برآورد دقیق هزینههای تولید در طرح توجیهی تنها به کمک کارشناس رسمی تاسیسات کارخانجات امکان پذیر است چرا که اولا انجام یک طرح مستلزم در نظر گرفتن پیچیدگیهای زیادی است و از سوی دیگر باید نوع تجهیزات مورد استفاده و همچنین قیمت تجهیزات به دقت مشخص شود. به همین دلیل هم قبل از ساخت و اجرای طرحهای تولیدی از قبیل کارخانه، کارگاه و یا شرکتهای مختلف با کارشناسان در خصوص نوع تولید و نیازهای آن مشورت میشود.
در بسیاری از طرحهای توجیهی به دلیل عدم استفاده از کارشناسان بسیاری از هزینههای به اصطلاح پنهان و یا پیش بینی نشده در نظر گرفته نمیشود که ممکن است باعث نپذیرفتن طرح و یا اخلال در اجرای طرحهای تولیدی شود. این هزینهها ممکن است ناشی از تورم، رکود، و یا افزایش قیمت تجهیزات در طول اجرای طرح هم باشد.
شاخص دوم در خصوص زمانی است که طرح به بهرهبرداری میرسد. طرحای تولیدی در موراد بسیاری با نظارت کارشناسان به صورت مرحلهای صورت میگیرد و تسهیلات مربوط به آن نیز به صورت مرحلهای پرداخت میشود به همین دلیل باید مراحل و زمانبندی هر طرح را مشخص نمود تا از این طریق برنامه ریزی در خصوص پرداختها کاملا مشخص باشد و از سوی دیگر انجام یک زمان بندی برای ساخت طرح حاکی از اعتبار طرحهای توجیهی و تولیدی است که به سرمایه گذار تضمین میدهد طرح در مدت مشخصی به بهرهبرداری میرسد و باز پرداختها به درستی صورت میگیرد.
ذکر مزایای هر طرح. هیچ طرح توجیهی نمیتواند خالی از مزیتهایی باشد که امکان سرمایه گذاری را فراهم کرده است. معمولا دولت از طرحهای تولیدی در زمینههای مختلف صنایع، فلزات و غیره حمایت میکند و هدف از این حمایت موراد متعددی است. برای مثال تعیین میزان اشتغال و همچنین درآمد زاییهای ریالی و ارزی اهمیت زیادی دارند. به همین دلیل باید در هر طرح مشخص کرد که بعد از اجرای طرح چه مشکلی حل خواهد شد و یا چه بهبودی صورت خواهد گرفت. نکته همه در این بخش میتواند تاکید بر مزیتهای نسبی هم باشد.
تعیین میزان سود چهارمین شاخص پر اهمیت در تهیه طرح توجیهی است. هدف از طرح تولیدی در نهایت کسب سود است. این سود باید آن قدر قابل توجه و در عین حال واقع انگارانه باشد که سرمایه گذاری در آن جهت را به صرفه جلوه دهد.
شاخص پنجم تعیین زمان معینی برای بازگشت هزینههای سرمایه گذاری است. برای مثال اگر قرار است یک میلیارد برای هر طرح هزینه شود باید مشخص گردد که در چه مدت زمانی این هزینه جبران خواهد شد. اگر بین هزینهها و بازگشت نسبت معقولی برقرار نباشد هیچ توجیهی برای انجام طرح وجود نخواهد داشت.
اما یکی از اساسی ترین و پر اهمیت ترین بخشهای انجام یک طرح توجیهی نحوه محاسبه سرمایه در گردش مورد نیاز است. این مورد دقیقا نقطه مقابل مورد اول است. در مورد اول شما هزینههای ثابت را عنوان کردهاید اما در اینجا میزان هزینههای جاری و همچنین هزینهای که باید وارد چرخه تولید شود را محاسبه مینمایید. در هزینههای جاری میزان دستمزد، تعداد نیروی کار، مواد اولیه جهت تولید، هزینههای انبارداری، استهلاک و موراد این چنینی در نظر گرفته میشود.
البته طرحهای توجیهی خدماتی، فرهنگی و در زمینههای دیگر هم وجود دارند اما شیوه نوشتن طرحهای توجیهی بر اساس ترتیبی است که ذکر کردیم. با دانلود رایگان فرم خام طرحهای توجیهی میتوانید اطلاعات کلی را دریافت کنید. فرم خام طرح توجیهی در قالب pdf و do موجود است و مخاطبان میتوانند با دانلود رایگان آن اطلاعات پایهای بیشتری در این خصوص به دست بیاورند.
اما از آن جا که ارزیابی هزینهها در قالب این طرحها کاملا تخصصی و پیچیده است بهتر است تا از کارشناس تاسیسات کارخانجات برای برآوردها استفاده کرد. برای مثال شیوه برآورد هزینههای جاری و سرمایه در گردش بسیار دشوار تر از تعیین هزینههای ثابت است و همانطور که گفتیم در صورتی که گزارش قانع کنندهای در خصوص هزینههای پنهان نداشته باشید ممکن است در ابتدای کار با ورشکستگی و پروژه نیمه تمام روبرو شوید.
در حال حاضر کارشناسان ما در همه حوزههای تولیدی، صنعتی، فلزات ایجاد کارخانجات و خرید تاسیسات آماده ارائه خدمات در شهرهای و نقاط مختلف کشور هستند. برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانید با کارشناسان این حوزه تماس حاصل فرمائید.